BRUSSEL (KerkNet/OSR/Kathpress/Zenit/LaCroix) – Vijf jaar geleden kreeg de internationale theologische commissie van het Vaticaan de opdracht om de natuurwet als fundament van de katholieke moraal opnieuw onder de loep te nemen. Doel was bij te dragen tot de vorming van een universele ethiek. Vorige week publiceerde de commissie haar eindrapport onder de titel: ‘Op zoek naar een universele ethiek’.
Het document kan ontgoochelen voor wie hoopte dat de theologische en filosofische inzichten van de laatste vijftig jaar een plaats erin zouden krijgen. Het denkkader blijft het traditionele kader van Thomas van Aquino. Volgens het natuurrecht kunnen individuen en gemeenschappen in de natuur, in het licht van de rede, basisoriëntaties herkennen voor het ethisch handelen. Toch biedt het document nieuwe oriëntaties die christenen helpen moreel te antwoorden op hedendaagse ethische problemen.
De commissie vertrok van de nieuwe context van mondialisering, die het zoeken naar universele waarden opdringt. Ze stelt een heel open benadering van de natuurwet voor. Allereerst bekijkt ze welke inzichten uit andere religieuze tradities het christelijke concept van de natuurwet bijtreden. Zo wordt duidelijk gemaakt dat het christendom geen alleenrecht heeft op de waarheid over de mens. De commissie gaat ook de geschiedenis van de natuurwet na en stelt vast dat de toepassing ervan niet altijd dezelfde was doorheen de eeuwen. Misschien hebben we ons zelfs wel eens vergist, stelt het document. ”De christelijke theologie heeft bepaalde antropologische toestanden te gemakkelijk gerechtvaardigd in naam van de natuurwet, terwijl ze enkel ingegeven waren door de historische en culturele context.”
De Franse dominicaan en commissielid Serge-Thomas Bonino schrijft in ‘L’Osservatore Romano’: “Er moet een consensus nagestreefd worden over ethisch objectieve en universele waarden om de wispelturigheid van de publieke opinie en manipulatie van regeringen tegen te gaan. Zo wordt een steviger basis gegeven aan de mensenrechten.” De theologische commissie stelt een hernieuwde belangstelling vast voor de zoektocht naar gemeenschappelijke ethische waarden. Die universele ethiek is des te noodzakelijker tegen de achtergrond van de globalisering, de klimaatverandering, de terreur, de georganiseerde misdaad en de gentechniek. Volgens de Vaticaanse theologen moeten principes die uit het natuurrecht worden afgeleid de basis vormen voor “de samenwerking van alle mensen van goede wil, ongeacht hun religieuze overtuiging”.
