Enige tijd geleden werden wij benaderd door de organisatie Family Solidarity Ireland met het verzoek onze ervaringen met en visie op (wetgeving rond) het levenseinde in Nederland en België te geven. Dit in verband met het wetsvoorstel ‘Dying with Dignity’ dat in Ierland nu in behandeling wordt genomen. Nu is wetgeving niet onze specialiteit, maar een meer filosofische reflectie op het maatschappelijke fenomeen dat aan dergelijke wetgeving ten grondslag ligt, gerelateerd aan het katholieke geloof en op basis van onze ervaringen in de Lage Landen, werd ook verwelkomd.
De ’talk’ kreeg de titel ‘Living with Dignity’
Deze video van bijna 30 minuren was ‘prerecorded’ waarna er een ‘Q&A’ volgde met een twintigtal deelnemers uit Ierland maar ook België, Nederland en zelfs Malta. De tekst van de voordracht treft u hier op het Engelstalige deel van onze website aan.
Dat man en vrouw biologisch verschillen is niet zo moeilijk te zien. En wat de Openbaring (bijbel, traditie, kerkelijk leergezag) zegt laat ook weinig twijfel. Maar weinig mensen weten dat ook de psychologie als wetenschap duidelijke taal spreekt: de verschillend tussen man en vrouw zijn voor deze wetenschap voor het allergrootste deel bepaald door natuurlijke aanleg, en maar voor een deel door opvoeding of cultuur. Mannen en vrouwen zijn dus verschillend en men doet er goed aan daar rekening mee te houden.
Uitzending bij Radio Maria Nederland, op vrijdag 30 oktober 2020 om 16:30 uur, om 23:45 uur en ’s nachts (zaterdag 31 oktober) om 05:30 uur.
Over het verschil tussen man en vrouw, naar aanleiding van een interview in het NRC met Iris Sommer, psychiater en neurowetenschapper, hoogleraar aan het UMC Groningen.
Al sinds 2009 is Biofides met enige regelmaat te beluisteren op Radio Maria Nederland.
Met ingang van september 2020 zijn we eens in de twee wekente beluisteren op de vrijdag, om 10.15 uur, te beginnen op 4 en 18 september.
Radio Maria is in heel Nederland (en daarbuiten) te beluisteren. Maar dan wel digitaal: via internet en via DAB+. Wat heeft u daarvoor nodig? Dat leest u op deze website.
De meeste van die uitzendingen zijn nadien te beluisteren op de Biofides Soundcloud.
Beste vrienden en donateurs van Biofides, In dit bericht
Symposium 10 jaar Biofides (2019) – Audio/Video’s online
Biofides Youtube kanaal
Biofides in de medische wereld
Uitzendingen bij Radio Maria Nederland (waaronder: Corona)
Dank voor uw steun!
Symposium 10 jaar Biofides (2019) – Audio/Video’s online
Het heeft even geduurd, maar nu staan dan toch de conferenties van ons symposium ’10 jaar Biofides’ (februari 2019) online. Het symposium stond in het teken van ‘de vernieuwing van ons denken’ (zoals de apostel Paulus het noemt in zijn brief aan de Romeinen). Want in de relatie (levens-)wetenschap en geloof, en ook in de bio-ethiek, gaat het daar nogal eens mis in onze cultuur. Biofides wil er toe bijdragen dat we de dingen weer beter gaan zien, begrijpen, om tot verstandiger gedragingen te komen in ons omgaan met het leven.
Vijf eminente sprekers vereerden ons symposium met een bijdrage:
Prof. Dominique Lambert, professor in de wetenschapsfilosofie en de theoretische natuurkunde aan de Universiteit van Namen, oprichter van het Universitair Centrum voor geloof en wetenschap Notre-Dame de Paix (cUNdp): Geloof en wetenschap – is er een dialoog mogelijk?
Prof. Dr. Bernard Ars (professor, arts en chirurg in de neus-, keel en oorkunde, te Brussel, en in de ethische antropologie aan de Universiteit van Namen, voorzitter van de Wereldfederatie van Katholieke Artsenverenigingen (FIAMC, gevestigd in het Vaticaan): Hoe leiden geloof en rede ons tot een gezonde ethiek?
Dr. Jörgen Vijgen (St. Truiden), thomistisch filosoof, directeur van het Sint Bonifatius-instituut en docent aan het Groot-seminarie Sint Willibrord in Heiloo, Noord-Holland, verbonden aan het Thomasinstituut van de Tilburg School of Theology, lid van de Pauselijke Academie van Sint Thomas van Aquino. : Kan Thomas van Aquino ons hedendaagse denken vernieuwen?
Dr. Emanuel Rutten (wiskundige en filosoof verbonden aan het Abraham Kuyper Center for Science and the Big Questions van de Vrije Universiteit van Amsterdam, bekend vanwege zijn studie over het door hem ontwikkelde ‘Modaal-epistemisch’ argument voor het bestaan van God’ en zijn frequente optreden in publieke debatten met atheïsten: Geloof, rede en apologetica.
Klikt u op de link om hun bijdrage te (bekijken en) beluisteren. U kunt reageren in het youtube-kanaal onder elke video.
Volgend jaar hopen we, als de virologen het ons toestaan, een symposium te organiseren over evolutie en schepping, mogelijk in het zuiden van Nederland. De discussie over dit thema wordt in Nederland in hoofdzaak gevoerd in ‘protestants/evangelische kringen’, waarvoor niets dan respect. Biofides zou die discussie graag willen verrijken vanuit de katholieke theologie en filosofie. Drie sprekers, katholiek en protestants-christelijk, hadden voor 2020 reeds hun medewerking toegezegd, maar wij hebben het moeten uitstellen, mede door de Corona-crisis. Hopelijk kunnen we u zo spoedig mogelijk plaats en tijdstip bekend maken.
Biofides Youtube kanaal
Met het online zetten van de lezingen van ons symposium van vorig jaar is ook het Biofides Youtube-kanaal geboren. Het ligt in de bedoeling vaker korte video’s online te zetten waarin we bepaalde thema’s bespreken. Bekijk alvast de eerste video, als introductie:
Hebt u vragen of voorstellen voor te bespreken thema’s in de toekomst, aarzelt u niet ze ons te sturen. Dat kunnen meer filosofische vragen zijn, over de relatie tussen wetenschap en geloof, maar ook bio-ethische vragen: over hoe wij omgaan met het leven, in ons man- en vrouw-zijn, het leven vanaf de conceptie tot aan het natuurlijke einde, het leven van de mens in relatie tot het milieu, het leven op (en rond) de aarde. Stuur uw vraag of opmerking naar info@biofides.eu. Ook als u het niet met ons eens bent, of juist dan, is uw vraag of opmerking, respectvol geformuleerd, bij ons welkom.
Biofides in de medische wereld
De afgelopen jaren is veel van onze aandacht gegaan naar de medische wereld. Dat begon ook al weer ruim tien jaar geleden met een uitnodiging om als adviserend lid toe te treden tot het bestuur van de Belgische Artsenvereniging Sint-Lucas / Société Médicale Belge de Saint-Luc, om vervolgens het hoofdredacteurschap van Acta Medica Catholica, het officiële katholieke artsenblad van België, op ons te nemen. En met de verkiezing van de Belgische voorzitter, Dr. Bernard Ars (Brussel), tot voorzitter van de Fédération Internationale des Associations Médicales Catholiques (FIAMC), de wereldfederatie van katholieke artsenverenigingen met haar zetel in het Vaticaan, breidde onze rol (ooit door een van onze sprekers tijdens het symposium gekarakteriseerd als “katholieke artsen helpen nadenken over hun werk in relatie tot het geloof”) zich internationaal uit.
Nog in onze streken: In het laatste nummer van Acta Medica Catholica, van Pasen 2020, plaatsten we een artikel van Broeder René Stockman, Generale Overste van de Broeders van Liefde, over de genderideologie. Dat ontsnapte niet aan de aandacht van een twintigtal Vlaamse academici die onder aanvoering van een uroloog aan de Universiteit van Gent protest aantekenden tegen deze wijze van denken, ‘en dat nog wel in een medisch tijdschrift’!. Wat blijkt is dat de wetenschappelijke, filosofische en antropologische uitgangspunten van ons blad en dat van de academici in Gent ver uiteen liggen. Dat was voor ons niet echt een verrassing. De vraag was echter of daar een redelijke discussie over mogelijk is, op een respectvolle toon, op basis van argumenten. Zover is het tot op heden nog niet gekomen. Voor ons is de toon van een dergelijk debat even belangrijk als de inhoud. De toon dient ons inziens respectvol te blijven, de ander niet euvel duidend dat hij of zij er een andere mening op na houdt, en de opvattingen zouden voorzien moeten zijn van een goede wetenschappelijke, filosofische en in sommige gevallen ook theologische argumentatie. De gehele Vlaamse pers maakte melding van het incident, wat ons blad en de artsenvereniging ‘gratis reclame’ opleverde. Het bleek uiteindelijk een storm in een glas water te zijn. Onze reactie, als hoofdredactie van het tijdschrift, kunt u hier nalezen, inclusief de tekst van Broeder Stockman en de ‘open brief’. Aarzelt u niet u aan te sluiten bij de artsenvereniging Sint-Lucas, ook vanuit Nederland, als arts of andere zorgprofessional, of gewoon als belangstellende: www.cathmed.be. U ontvangt het blad dan twee maal per jaar in de brievenbus.
Internationaal hebben we de voorbije maanden veel tijd besteed aan de herinrichting van de website van de Wereldfederatie van Katholieke Artsenverenigingen (FIAMC.org), zodat de schat aan informatie die daar in het Engels, Frans, Spaans en Italiaans te vinden is, meer toegankelijk wordt voor de bezoeker, waar ook ter wereld, arts of anderszins geïnteresseerd. De afgelopen maand juni herdachten we in het bedevaartsoord van Banneux (bij Luik), in kleine kring, dat het een jaar geleden was dat wij alle katholieke artsen ter wereld in Rome uitnodigden om zich toe te wijden aan de liefde van het Hart van Jezus Christus. Bijna 400 artsen kwamen daarvoor vorig jaar naar Rome, vele anderen uit alle continenten sloten zich daarbij aan door lokale bijeenkomsten en digitaal. Die ‘Consecratie‘ was een echte stap in geloof, om het geloven, denken en handelen van katholieke artsen, met ‘hulp van boven’, waar nodig te heroriënteren, hun geloof te verdiepen en te versterken. Ondertussen denken we al na over een te organiseren wereldcongres van de FIAMC in 2022.
Uitzendingen bij Radio Maria Nederland
Het afgelopen half jaar kwamen de vooral de genderproblematiek en de coronacrisis ter sprake tijdens onze uitzendingen bij Radio Maria. Deze zijn terug te beluisteren – steeds ongeveer 15 minuten – op de ‘Biofides Soundcloud’:
Het ligt in de bedoeling de uitzendingen in september weer te hervatten.
Dank voor uw steun!
Daarmee komt er een eind aan deze Zomerberichten. Biofides dankt onze donateurs voor hun trouwe bijdragen. Die helpen ons enorm om onze kosten af te dekken! We vragen u ook om in gebed ons werk te blijven steunen: onze bijdrage aan een gezonde visie op het leven, vanuit zowel de wetenschap als het geloof, en een ethiek die werkelijk goed is voor de mens, voor alle mensen, voor heel de schepping!
Paus Franciscus omringt door mensen uit het Amazonegebied
Naar aanleiding van de katholieke bisschoppenvergadering over de Amazone-regio, gehouden in oktober 2019, heeft Paus Franciscus een ‘Postsynodale Apostolische Exhortatie’ uitgegeven met de titel ‘Querida Amazonia’ ofwel ‘Geliefd Amazonië’, een oproep ‘aan het volk van God en alle mensen van goede wil’
Daarin schrijft de paus onder meer: ” De wijsheid van de autochtone bevolking van het Amazonegebied roept op tot zorg en respect voor de schepping in het heldere besef dat ze haar grenzen heeft en niet misbruikt mag worden. De natuur misbruiken is de voorouders, de broeders en zusters, de schepping en de Schepper misbruiken, en daarmee een hypotheek leggen op de toekomst. Als de inheemse volkeren op hun territoria blijven, zijn zij juist degenen die het beste ervoor zorgen, op voorwaarde dat zij zich niet laten misleiden door de sirenenzang en de egoïstische voorstellen van machtsgroepen. De schade aan de natuur treft hen op een erg directe en waarneembare manier, want – zo verwoorden zij – wij zijn water, lucht, aarde en leven van het door God geschapen milieu. Daarom vragen wij dat er een einde komt aan het misbruik en de vernietiging van Moeder Aarde. (nr. 42)
De paus Franciscus drukt vier dromen voor het Amazonegebied uit:
Een sociale droom omtrent de rechten en de waardigheid van de armen en onderdrukten, in het bijzonder de inheemse bevolking;
Een culturele droom over het bewaren van de inheemse cultuur;
Een ecologische droom over het behoud van de natuurlijke rijkdommen van het Amazonegebied;
Een kerkelijke droom over de plaatselijke kerk die zich kan incarneren in de plaatselijke context.
In het boek De Bouwmeesters van Europa van de Amerikaanse historicus Thomas Woods wordt uitgebreid uiteengezet hoezeer de westerse beschaving schatplichtig is aan het geloof van de Katholieke Kerk. Dat is een opvatting die indruist tegen het main stream denken van vandaag, bij ons in de Lage Landen, in heel (West-) Europa én in Amerika. Woods beweert ook niet dat het katholieke geloof de enige bron van beschaving is geweest, of dat de Kerk geen fouten zou hebben gemaakt in haar geschiedenis. Echter: op vele terreinen, zoals de wetenschap, de universiteiten, de muziek, kunst, architectuur, westers en internationaal recht, economie, liefdadigheid, heeft de Kerk een onuitwisbaar stempel gedrukt, ja was zij zelfs de bouwster van de westerse beschaving.
“Geen instituut heeft meer gedaan in de vorming van het Westen dan de tweeduizend jaar oude katholieke kerk – en dat op een wijze die we hebben vergeten of nooit eerder hoorden. De bouwmeesters van Europa is een essentieel boek om de verloren waarheid te herontdekken”.
Dit boek gaat over zeven culturele revoluties, die een direct gevolg zijn van de aanwezigheid van het christendom in de wereld, en die de maatschappij fundamenteel ten goede hebben veranderd.
Het christendom bracht een radicaal nieuwe kijk op de persoon, het gezin, arbeid, godsdienst, gemeenschap, op het sterven en op de staat. Deze zeven revoluties hebben het aanschijn van het antieke heidendom radicaal getransformeerd door menselijke relaties te veranderen, in steeds wijder wordende concentrische cirkels, te beginnen met het individu tot uiteindelijk de hele samenleving beïnvloed werd.
Dit boek getuigt van de kracht van het evangelie doorheen de loop van de geschiedenis en vormt tegelijk een oproep aan de christenen van de 21ste eeuw om hun verantwoordelijkheid in de huidige samenleving op te nemen.
Dit jaar vieren we Pasen op een wel heel bijzondere manier: tijdens de Corona-pandemie, die het openbare leven bijna geheel stilgelegd heeft. Geen bijeenkomsten meer van welke aard ook: de kerkdiensten inbegrepen. Maar dat weerhoudt ons er niet van u een Zalig Pasen toe te wensen, feest van de opstanding van de Heer, hetgeen, zoals paus Franciscus het in de Paaswake verwoordde, ons reden geeft om hoopvol in het leven te staan, welke de omstandigheden van ons bestaan ook zijn.
Over ‘Opstaan uit de dood‘, hebben we in 2012 een uitzending verzorgd bij Radio Maria België. Kan je daar in redelijkheid wel in geloven? Het tart de wetten der natuur, die zeggen: ‘Dood is dood’. Maar afgaande op de bijbelse en buiten-bijbelse bronnen die ons ter beschikking staan, kunnen we rationeel maar tot één conclusie komen: Jezus moet werkelijk uit de dood zijn opgestaan. Die zuiver rationele analyse kunt u nog eens teruglezen en terugluisteren via deze link.
Een bijgewerkt overzicht van onze activiteiten:
Biofides Symposium
Dit voorjaar hadden wij – gezien het succes van ons symposium in 2019 bij gelegenheid van ons tienjarige bestaan – een tweede symposium willen organiseren, nu over ‘Evolutie en Schepping’. Door omstandigheden, waaronder het coronavirus, hebben wij die plannen nu moeten uitstellen naar komend najaar of zelfs het voorjaar van 2021. Voor dit tweede Biofides symposium hebben zich drie eminente sprekers beschikbaar gesteld: Prof. Gijsbert van den Brink (VU Amsterdam), Mgr. Dr. Everard de jong (Bisdom Roermond) en Prof. Dominique Lambert (Universiteit Namen). De bedoeling is om in het Nederlands taalgebied het denken over de relatie tussen het scheppingsgeloof en de evolutiebiologie op te verdiepen. Dat doen we met deskundigen uit zowel België als Nederland, zowel katholiek als protestants. We zien er erg naar uit om dit symposium binnen afzienbare tijd te realiseren. Blijf ons volgen voor meer informatie. Het symposium zal zo goed als zeker in Maastricht plaatsvinden.
Biofides en de medische wereld
Vanaf het begin van ons bestaan, in 2009, zijn wij nauw betrokken geraakt bij katholieke artsenorganisaties in België, Nederland, Europa en Wereldwijd. In België adviseren we het bestuur van de Belgische Artsenvereniging Sint-Lucas en voeren we de hoofdredactie van het tijdschrift Acta Medica Catholica. In het Paas-nummer aandacht voor de Corona-crisis, artikelen over geweten, atheïsme, gender en meer. In oktober organiseren we het tweetalig colloquium ‘Geneeskunde in dienst van het kind’. Tijdens dat colloquium zal ook aandacht worden besteed aan het ongeboren kind en de wording van nieuw leven langs de weg van de methoden van natuurlijke geboorteregeling. Info: www.cathmed.be.
We zijn bijzonder blij ertoe bij te kunnen dragen dat in België de tweetalige katholieke artsenorganisatie in gesprek gaat met initiatieven uit beide taalgemeenschappen om deugdelijke methoden van natuurlijke geboorteregeling in de geneeskundige praktijk ingang te doen vinden. Naast de principiële opstelling van de betrokken artsen zal veel afhangen van de vraag of de ziektekostenverzekeringen en ziekenfondsen bereid zijn de kosten voor vorming in natuurlijke geboorteregeling voor echtparen terug te betalen, en niet alleen de hormonale anticonceptie.
Voor Biofides is dit onderwerp een prioriteit: het respect voor het leven begint daar waar het leven begint: in de liefdesrelatie tussen man en vrouw en de manier waarop zij met hun beider lichaam en hun vruchtbaarheid omgaan. Daarvoor hebben we in het verleden meegewerkt aan de publicatie van de ‘Theologie van het Lichaam’ van paus Johannes Paulus II, en in de Belgische katholieke artsenvereniging aandacht gevraagd voor de natuurlijk methoden van regulatie van de geboorten. Indien we het respect voor het leven hier zullen weten te herwinnen, zal dit ook later in de zwangerschap (we doelen op abortus) gemakkelijker op te brengen zijn, net als – uiteindelijk – aan het einde van het leven (we doelen op euthanasie).
Uit hoofde van Biofides en de Belgische katholieke artsenvereniging zijn wij ook aanwezig bij een kerkelijk overleg van deskundigen over actuele bio-ethische vraagstukken, gaande van levenseinde-vraagstukken, via abortus tot natuurlijke geboorteregeling en educatie dienaangaande aan jongeren in het onderwijs.
Ondertussen gaan we door met het ondersteunen van het voorzitterschap van de Wereldfederatie van Katholieke Artsenverenigingen, FIAMC, dat door de voormalig voorzitter van de Belgische vereniging bekleed wordt. Na de consecratie van artsen uit de gehele wereld aan het Heilig Hart van Jezus, vorig jaar juni in Rome, staat daar – naast de corona-crisis – de christelijke antropologie centraal. Door een juist mensbeeld, op grond van geloof, rede en wetenschap, zullen we op een andere, meer humane manier, met de mens als patiënt omgaan. In een later stadium zal het thema ‘de Barmhartige Samaritaan’ centraal staan: het wekken van een houding van ware compassie, naar het voorbeeld van Christus zelf. Praktisch ondersteunen we het voorzitterschap onder meer door het onderhoud en de vernieuwing van de website www.fiamc.org en de aanwezigheid van FIAMC op de sociale netwerken (Twitter, Facebook en LinkedIn). Bovendien maken we sinds kort deel uit van een overlegforum van de Europese federatie van katholieke artsenverenigingen (FEAMC).
Biofides op de Radio
Voor Radio Maria Nederland zijn wij onlangs ingegaan op de Coronacrisis. We bespreken er een paar basale feiten. U kunt die uitzending (16 minuten) hier beluisteren. De maandelijkse uitzendingen van Biofides bij Radio Maria België zijn helaas komen te vervallen. Bij Radio Maria Nederland gaan ze wel door: ééns in de twee weken op vrijdag om 10.15 uur. Deze wordt herhaald om 16.30 en 23.15 uur. Daarna zijn ze te beluisteren op de Biofides Soundcloud.
Er sluimert al enige tijd bij ons het plan om met een Biofides podcast of zelfs video-cast te beginnen: regelmatig een audio- of video-opname te realiseren over een specifiek onderwerp. We studeren op dit project en hopen er u spoedig nader over te kunnen berichten. Misschien hebt u concrete vragen die u in deze internet-uitzendingen (desgewenst anoniem) besproken zou willen hebben. Stuurt u ons dan een mailtje info@biofides.eu. Dat geldt voor Belgen én Nederlanders!
Biofides op de Sociale Netwerken
Dagelijks bereikt ons heel veel uiterst interessante informatie uit de gehele wereld die ons (biologisch) bestaan én ons geloof betreft. Het is onmogelijk om die allemaal te publiceren op onze website of in nieuwsbrieven als deze. En we willen u ook niet onnodig veel berichten sturen. Wat wel mogelijk is, is deze informatie met u te delen op de sociale media. Daarom hebben we de afgelopen tijd een extra inspanning gedaan om deze te ‘voeden’ met interessante informatie. Een overzicht:
Wereldfederatie van Katholieke Artsenverenigingen (FIAMC.org) op Twitter, Facebook en LinkedIn
Ons doel is om een zo groot mogelijk publiek te helpen het denken (filosofie) en handelen (bio-ethiek) af te stemmen op wat redelijk is en (derhalve) in overeenstemming te brengen met het (katholiek-christelijke) geloof. Of, omgekeerd, wat ‘katholiek’ is én (dus) ook redelijk.
Steun Biofides
Onlangs hebben wij een oproep gedaan om ons te helpen een tekort van 2000 euro aan verplaatsingskosten in 2019 weg te werken. U heb genereus gereageerd: dank u wel!
Uw steun blijft echter ook in 2020 onmisbaar: voor verplaatsingen, internetkosten, website, kantoorbenodigdheden, abonnementen, studiemateriaal…
U kunt uw eenmalige of regelmatige gift storten op
IBAN: BE04 3930 2829 8831
BIC: BBRU BE BB
ten name van Biofides, Aalst (B)
onder vermelding van ‘gift’
Ook kleine (maand-) bedragen worden zeer op prijs gesteld.
Hoe denkt de katholieke kerk over de gezondheidszorg? U kunt dat te weten komen door het ‘Nieuw(e) Handvest voor Werkers in de Gezondheidszorg’ open te slaan. Aan de hand van drie hoofdthema’s wordt het denken van de katholieke kerk toegelicht:
Voortbrengen
Leven
Sterven
Dat alles aangevuld met een visietekst over ‘dienaars van het leven’ en een trefwoordenlijst vormt dit boek een uitstekende inleiding, een handzaam naslagwerk.
Het Handvest is tot stand gekomen om zo duidelijk mogelijke richtlijnen aan te reiken voor ethische problemen in de wereld van de gezondheidszorg.
In 1994 werd de eerste uitgave voor het Handvest voor de werkers in de gezondheidszorg gepubliceerd. Het boek werd vertaald in negentien talen en bleek een waardevol instrument te zijn bij de vorming van de beroepsgroepen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg. Vanwege de nieuwe inzichten op biomedisch en wetenschappelijk gebied en vanwege de uitspraken van het leergezag na 1994, gedurende de pontificaten van Johannes Paulus II, Benedictus XVI en Franciscus, werd het noodzakelijk geacht om het Handvest bij te werken en te actualiseren. De fundamentele opzet is echter dezelfde gebleven, de ondersteuning namelijk van de werkers in de gezondheidszorg om dienaars van het leven te zijn.
Ons bereikte eenvraag over interseksualiteit, naar aanleiding van een artikel op het ‘Gezondheidsnet.nl’ uit 2018. De vraag was ingegeven door de wijziging van de transgenderwet in Nederland wordt. Waar gaat het bij interseksualiteit over?
“Intersekse is een pleuristerm, zei rockzangeres en presentatrice Ryanne van Dorst – artiestennaam Elle Bandita – letterlijk toen ze in 2017 bekendmaakte dat ze dubbelslachtig is geboren. Van Dorst ziet liever dat het woord hermafrodiet weer terugkeert”, zo opent het artikel. “Nog los van de verschillende meningen over de terminologie, blijkt de term intersekse ook inhoudelijk veel vragen op te roepen. Bén je intersekse, of héb je intersekse? Is het hetzelfde als transgender? Om hoeveel mensen gaat het eigenlijk? En moeten we er iets mee, of gaat het er vooral om dat we als maatschappij accepteren dat er meer is dan het ideaalbeeld ‘jongetje – meisje’?”
Laten we van onze kant de diverse termen vragen bespreken, aan de hand van genoemd artikel.
Hermafroditisme is tweeslachtigheid dat bij sommige lagere diersoorten en planten voorkomt, maar niet bij de mens. ‘Elle Bandita’ kan dus onmogelijk ’tweeslachtig’ geboren zijn. Dan zou ze vrouwelijke en mannelijke geslachtsorganen moeten hebben die in principe goed werken.
Interseksualiteit is het verschijnsel – bij de mens – dat door een genetische of fysiologische (bijvoorbeeld hormonale) fout een kind uiterlijk ergens tussen man en vrouw inzit. Genetisch is het echter een man of een vrouw.
Het Gezondheidsnet maakt ons inziens een fout als men schrijft: “In werkelijkheid worden er ook meisjes geboren met XY-chromosomen en jongetjes met XX-chromosomen. Ook komen er jongetjes ter wereld die een vagina hebben, en worden er meisjes geboren met een clitoris die zo groot is dat je ook zou kunnen zeggen dat ze een kleine penis heeft”. Jongetjes met XX-chromosomen zijn geen jongetjes, maar meisjes met jongensachtige kenmerken; meisjes “met een clitoris die zo groot is dat je ook zou kunnen zeggen dat ze een kleine penis heeft” zijn gewoon meisjes, met een ‘probleem’.
“Intersekse heb je, transgender ben je…” beweert te website. Daar ben ik het niet mee eens: in beide gevallen gaat het om een ‘aandoening’: in het eerste geval van genetische of hormonale, dus lichamelijke aard; in het tweede geval van psychische aard. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de studie van 2016 van New Atlantis over seks en gender: er is geen wetenschappelijke (biologisch, psychologische of sociologische) rechtvaardiging voor het gebruik van de termen ‘seksuele voorkeur of genderidentiteit’. Er kunnen natuurlijk wel redenen zijn waarom iemand twijfelt aan zijn/haar seksuele voorkeur of ‘gender’, maar dat maakte het niet tot een natuurlijke conditie.
Terecht stelt ons inziens het Gezondheidsnet dat de medische wereld sinds 2006 minder geneigd is operatief en/of hormonaal in te grijpen bij interseksualiteit. En inderdaad is het het taboe op intersekse nog altijd bijzonder groot is.
En dan de genoemde vormen van interseksualiteit
AOS: ‘Vrouwen’ met het Androgeen Ongevoeligheid Syndroom zijn geen vrouwen maar mannen, want XY, maar ongevoelig voor mannelijke hormonen. Eierstokken en baarmoeder ontbreken dan ook. Ze zien er erg vrouwelijk uit en de vraag is hoe ze daar mee om moeten gaan. (Bron) Dit heeft niets met ’transgender’ te maken: dat gaat over ‘gevoel’.
Het syndroom van Turner (of ovariële dysgenesie) is een chromosomale afwijking bij vrouwen. Het houdt in dat een van de twee X-chromosomen deels of geheel ontbreekt (X0). Zij zien er minder vrouwelijk uit, als ze al geboren worden. In totaal leidt het syndroom van Turner in 99% van de gevallen tot een miskraam, als het om een meisje gaat. Jongens waar een X-chromosoom ontbreekt zijn niet levensvatbaar.
Syndroom van Swyer: Mensen met dit syndroom hebben XY-chromosomen, maar geen geslachtsklieren (eierstokken/zaadballen). Genetisch zijn ze man, uiterlijk echter vrouwelijk. Daardoor groeien ze meestal op als meisje. Soms hebben ze wel een baarmoeder. De onderontwikkelde geslachtsklieren worden vaak verwijderd, omdat ze een hogere kans op kanker in zouden houden. Daarnaast krijgen ze dan (vrouwelijke) hormoontherapie om huh vrouwelijkheid te versterken. De geslachtsklieren maken immers normaal gezien de geslachtshormonen. Genetisch zijn het echter mannen.
Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser (MRKH): Vrouwen met MRKH hebben wel XX-chromosomen en vaak ook eierstokken, maar de vagina en/of de baarmoeder ontbreekt. Het zijn dus wel degelijk vrouwen.
Adreno Genitaal Syndroom (AGS): Is een hormonale bijnierziekte, bij jongens en bij meisjes, die gepaard kan gaan met ‘intersekse’ (uiterlijk). Meisjes (XX-chromosomen) kunnen zo sterk vermannelijkt zijn, wat een hersteloperatie nodig maakt. Soms gaan ze liever als jongen door het leven. Bij jongens zijn er geen uitwendige kenmerken van de ziekte. (Bron)
Syndroom van Klinefelter: Mannen met dit syndroom hebben een extra X-chromosoom, dus XXY-chromosomen. De moeder heeft in de eicel blijkbaar niet één X maar twee doorgegeven. Ze hebben een vrouwelijker vetverdeling, brede heupen en zijn vaak niet of sterk verminderd vruchtbaar. Maar het zijn mannen met een ‘probleem’.
Ik maak dus een onderscheid tussen:
planten- en diersoorten die van nature de twee geslachten in één lichaam dragen (Hermafroditisme)
mensen die of man of vrouw zijn, maar door genetische of hormonale defecten lichamelijke kenmerken van het andere geslacht krijgen, of kenmerken van het eigen geslacht missen (zg. Interseksualiteit, maar ik ben niet gelukkig met die term: het gaat om seksualiteit ‘met een aandoening’).
mensen die eerder met een psychologisch probleem zitten in de aanvaarding van hun biologisch geslacht (gender), of de relatie met het andere geslacht (seksuele oriëntatie)
Het ‘gezondheidsnet’ heeft de neiging steeds van meisje of jongen te spreken op grond van het uiterlijk en niet op grond van de biologie. Dat past goed in de ‘gender-cultuur’, waar wat men voelt of ziet, meer telt dan de biologische waarheid. Ik ben het daar dus niet mee eens: mannelijkheid en vrouwelijkheid zijn biologische eigenschappen, met psychologische, sociale en culturele gevolgen, ja zelfs theologisch gefundeerd (vergelijk de Theologie van het Lichaam van paus Johannes Paulus II) maar je bent en blijft man dan wel vrouw.
