De Nederlandstalige verzie van het blad New Scientist trakteert ons op een mooie uitleg over evolutie en wil enkele hardnekkige misverstanden uit de weg ruilen. Nee, mensen stammen niet af van de huidige apen maar van een gemeenschappelijke voorouder. Giraffes kregen niet lange nekken zodat ze de blaadjes van hoge bomen konden eten. Ze kregen die doordat een lange nek de overlevingskansen vergroot waardoor hij meer nageslacht kan produceren. Nee, wij worden niet steeds beter dankzij evolutie maar ‘dankzij evolutie vallen de exemplaren die de huidige wereld niet kunnen doorstaan’ alleen maar ‘af’. ‘Evolutie is rommelig, ongericht, een loose cannon. Er verandert van alles aan organismes. De enige evolutie-regel is dat de beesten die zich het beste staande houden in de wereld van dat moment de kans krijgen kindjes te maken.’ Is daarmee alles gezegd?
Wat ons betreft is ook hier het antwoord ‘nee’. Met de bestaande antwoorden voor de werking van evolutie lijkt me niet alles gezegd. Waarom? Ik denk dat je er niet omheen kunt kijken dat evolutie gericht is. Van eencellig naar meercellig, van eenvoudig naar complex, van nauwelijks intelligent naar zeer intelligent… etc. De geologische en biologische geschiedenis tonen dit aan.
Het mechanisme van evolutie, voor zover we dat nu begrijpen en dat is nog maar zeer partieel, doet vermoeden dat het proces niet gericht is, zoals dit filmpje uitlegt. Maar toch ontstaan er nieuwe, meer complexe eigenschappen in de geschiedenis van het leven. De vraag is of mutatie en selectie dat kan uitleggen. Ik ben bereid te geloven in mutatie en selectie als onderdeel van het evolutionair proces maar vermoed dat daarmee niet alles gezegd is. Er is meer aan de hand. Evolutie is onmiskenbaar gericht alleen we weten niet hoe. Is dat louter natuurlijk te begrijpen? Of is er ‘bovennatuur’ voor nodig? Ik denk: dat laatste maar daarin is evolutie niet naders dan bijvoorbeeld de bloem die in het voorjaar uit zijn knop komt of de baby die zich in de moederschoot uit één bevruchte eicel ontwikkeld tot wat een pasgeborene is. Volledig natuurlijk verklaarbaar en toch ondenkbaar zonder bovennatuur.. te wonderlijk, te mooi, te .. vult u zelf maar in. We gaan ‘God’ niet opvoeren als een ‘god van de gaten’, een stoplap voor onopgeloste biologische vragen. Evolutie lijkt me – op termijn – volledig biologische te verklaren, net als embryonale ontwikkeling. En toch is het een wonder’ dat het gebeurd. Er is meer dan alleen biologie. Sterker nog, er is slechts biologie doordat er een ‘logica’ bestaat die er al is voordat er leven is of überhaupt ‘iets’ en niet ‘niets’. Dat er ‘iets’ is, ja zelfs ‘leven’ lijkt op een bovennatuurlijk niveau ‘gewild’ te worden, logisch of intelligent in elkaar te zitten en dus ‘geschapen is’ door dat- of Diegene die wij ‘God’ noemen. Maar dat is geen biologisch aantoonbaar feit want bovennatuur gaat de levende natuur – zoals het woord als zegt te boven. Hoogstens is het filosofisch plausibel, redelijk. De theologie kan ons die God ook doen leren kennen.
