Naar aanleiding van onze voordracht bij de First Friday Club in het Vlaamse Aalst over geloof en geneeskunde, nu onlangs, kozen we voor de uitzending van Biofides bij Radio Maria Nederland van 8 september 2023 voor een korte bespreking van ‘de natuurwet’. Dit aan de hand van een samenvatting van een document van de Internationale Theologen Commissie (van het Vaticaan), uit 2009, waar dertig theologen uit alle delen van de wereld zich over dit onderwerp bogen, ‘op zoek naar een universele ethiek’.
De natuurwet, niet te verwarren met de ‘natuurwetten’ van de fysica, chemie of de biologie, is een ‘morele wet’ waarover de Grieken al spraken, en op grond waarvan de mens met behulp van de rede kan besluiten of een handeling of gedrag ‘goed’ dan wel ‘slecht’ is. Ook danken we het bestaan van deze natuurwet aan God zelf, die de Schepper is van de menselijke natuur, strikt genomen is er geen godsdienst, geen bijbel of pauselijk document bij nodig om haar toe te passen.
Het bestaan van deze morele natuurwet wordt in onze tijd nogal eens betwijfeld of gerelativeerd, waardoor ethiek subjectiever wordt, de onzekerheid toeneemt en er een groter gevaar is van conflict en van een samenleving waar ‘het recht van de sterkste’ geldt, in plaats van een objectieve moraal. De natuurwet als universele ethiek biedt juist kansen voor zekerheid omtrent ons menselijk gedrag, maar ook interreligieuze, internationale en interculturele eensgezindheid, omdat objectieve, universele ethische principes voor mensen van alle religies, culturen en volkeren gelijk zijn. Door deze universele ethiek te verhelderen en toe te passen draagt men dus bij tot vrede en broederschap, en kan de mens, welke zijn achtergrond ook is, een gelukkig leven lijden.
Het nieuwe van het document uit 2009 is dat men dit ‘natuurwet-denken’ meer vanuit het subject belicht, wat complementair is met een meer abstracte rationele beschouwing. Zelfs ons fysieke bestaan kan ons helpen deze natuurwet, deze universele ethiek, te ontdekken. Tenslotte is er de meerwaarde van Christus, het ‘Woord van God’ dat mens geworden is en onder ons heeft gewoond, die ond die universele ethiek ‘vanuit den hoge’ aanreikt. Door de kracht van de Heilige Geest kan deze ethiek ook concreet beleefd worden.
Lees de samenvatting van het document van de Internationale Theologen Commissie hier.
