Vorig jaar maakten wij in Leuven een interessante studiedag mee over de excessen in de euthanasiepraktijk in België en – in mindere mate – in Nederland. Een uitstekend initiatief om vanuit christelijk gedachtegoed deze zich steeds meer aan de samenleving opdringende werkelijkheid kritisch onder de loep te nemen.
Een keur aan Vlaamse (en één Nederlandse) specialist(en) nam het woord, waaronder:
- prof. dr. Hans Geybels
- prof. dr. Willem Lemmens
- prof. dr. Sigrid Sterckx
- dr. Ludo Vanopdenbosch, die uitlegde waarom hij ontslag nam uit de euthanasie evaluatiecommissie
- de Nederlander prof. dr. Theo Boer
- prof. dr. Ruth Piers, geriater
- dr. Marc Eneman
- prof. dr. Chris Gastmans
Niet één spreker hebben we euthanasie in alles gevallen openlijk horen afwijzen, ook niet in de psychiatrie, dit in weerwel van het standpunt van de Belgische bisschoppen (waarvan er één aanwezig was).
Logia is een christelijk geïnspireerde Vlaamse denktank die “alle domeinen van de samenleving wil bestrijken: economie en welzijn, kunst en cultuur, Europa, duurzaamheid, onderwijs en opvoeding, justitie, sport, ethiek, wetenschap, religie, politiek, etc.” Daarbij begeeft zij zich op “het spanningsveld tussen christelijke waarden en de media”, maar “profileert zich niet als de spreekbuis van de kerk.” Dat is een begrijpelijk standpunt: je kunt je slechts “als spreekbuis van de Kerk'” profileren als je daartoe een expliciet mandaat hebt.
Het positieve van de studiedag was dat er nu eens echt kritisch naar de euthanasiewetgeving en praktijk werd gekeken, waar het publieke debat slechts over verdergaande verruiming lijkt te willen praten. Verschillende sprekers onerlijnden dit zonder meer positieve aspect van de dag.
Minder positief vonden we dat afwijzing van de intentionele levensbeëindiging, zoals verwoord door de Kerk, niet aan bod kwam, ook niet de argumementen die aan die stellingname ten grondslag ligt. Dat is in onze ogeen een gemiste kans voor een danktank die zich ‘chrosteoijk geïnspireerd’ noemt. Maar misschien kan Logia zich nog in deze richting ontwikkelen.
In dat verband was de bijdrage van prof. dr. Chris Gastmans – waarvan we menen te weten dat hij euthanasie ook niet in alle gevallen afwijst – nog het meest hoopgevend: voor hem is euthanasie in essentie een zinsproblematiek. “Wat is de plaats van lijden in onze hedendaagse samenleving. Hoe kunnen we daar zinvol om mee omgaan? Alleen de theologie kan daar in in zijn ogen, en ook in de onze, een antwoord op geven. Welk mooier antwoord is er denkbaar, vanuit de katholieke theologie, dat God zelf zi volledig solidariseert met de lijdende mens, doeo de menselijke conitie aan te nemen en een vresleijk lijden niet uit de weg te gaan, zich – hangend aan hetkruis, niet laat euthanaseren wergen ‘ondragelijk en uitziochtloos lijden’.
Maar wie durft er in het publieke debat de theologie aan het woord te aten? Wie durft het profetisch geluid van de Kerk, die uit de dood en verrijzenis, en de nederdaling van Gods Geest ontstaan, te laten horen? Wie is in staat om in het huidige ‘euthana-(ento)siaste’ klimaat te evangeliseren: lijden en dood hebben niet het laatst woord. God is aan uw zijde en zal u nooit boven uw krachten beproeven.
Vincent Kemme
