Hoe kan een katholieke school – in een postmoderne cultuur – haar identiteit versterken? Dat is het onderwerp van het ‘Project Enhancing Catholic School Identity’, ook wel het ‘Leuven Project’ genoemd. Het is een visie op het Vlaams Katholiek Onderwijs die wil inspelen op de culturele en religieuze veranderingen die zich voltrekken in een pluralistische en geseculariseerde samenleving. In deze nieuwe omgeving zou de ideale katholieke school – volgens het ‘Leuven Project’ – een “hercontextualiserende” school moeten zijn.
Dr. Peter McGregor, hoogleraar dogmatische theologie en spirituele theologie aan het Katholiek Instituut van Sydney, Australië, onderzocht de aard van het project en hoe het de identiteit van de katholieke school probeert te versterken. Hij analyseerde de terminologie die door het project werd gebruikt en probeerde de epistemologische en theologische premissen ervan bloot te leggen om ze te bekritiseren. Deze kritiek analyseerde de sleutelbegrippen en plaatste ze in hun epistemologische en theologische context: ‘letterlijk geloof’, ‘postkritisch geloof’, ‘symbolisch’, ‘interpretatie’, ‘meta-narratief’, ‘hercontextualisering’, ‘letterlijk’, ‘bemiddeling’, ‘aanwezigheid’, ‘geloof’ en ‘onderbreking’.
Zijn analyse “The Leuven Project: Enhancing Catholic School Identity” is gepubliceerd in de Irish Theological Quarterly en kan hier geraadpleegd worden. In een tweede artikel reageert McGregor op de poging van professor Robyn Horner om de bewering te weerleggen dat het Enhancing Catholic School Identity Project in strijd is met de evangeliserende missie van de kerk.
Samen met dr. Jörgen Vijgen, hoogleraar filosofie aan verschillende kerkelijke instituten in Nederland en lid van de redactieraad van het Nederlands-Vlaamse theologische tijdschrift Communio, werkte Vincent Kemme, oprichter van de vereniging Biofides die voortkwam uit zijn ervaringen in het katholiek onderwijs in zowel Nederland als Vlaanderen, mee aan de publicatie van McGregors eerste artikel, in verkorte versie gepubliceerd in Communio (2023/3, blz. 216-227).
In een online video gaan Peter McGregor, Jörgen Vijgen en Vincent Kemme dieper in op de problematiek van de ‘versterking’ van de katholieke identiteit van het onderwijs volgens de ideeën van het Leuven Project en de kritiek die daarop is geuit. Het doel is niet om kritiek te leveren om het bekritiseren, maar om een substantiële bijdrage te leveren aan de reflectie over de vraag op welke theologische principes het katholiek onderwijs ook, of zelfs vooral in onze tijd en cultuur, gebaseerd zou moeten zijn. Tegelijkertijd is het drietal realistisch over de haalbaarheid op korte termijn. De discussie is dan ook slechts een aanzet tot een verdere reflectie die kan leiden tot nieuwe ontwikkelingen binnen en/of buiten de bestaande onderwijskaders, in Vlaanderen en daarbuiten.
Peter McGregor
Jörgen Vijgen
Vincent Kemme
