We horen vandaag niet zelden spreken over ‘consensus in de wetenschap’, bijvoorbeeld als het gaat om de klimaatwetenschap of tijdens de coronacrisis. Als je een andere opvatting hebt wordt je misschien wel uitgemaakt voor een ‘klimaatontkenner’ of een ‘antivaxer’! En hoe zit het met de theologie als wetenschap? Baseert het Leergezag zich op een ‘consensus’ in de theologie? Hierover gaat het deze keer, vrijdag 13 december 2024, bij het programma Biofides op Radio Maria Nederland.
Albert de Grote, ook bekend als Sint Albertus Magnus, heeft een aanzienlijke impact gehad op de Kerk én de wetenschap door zijn integratie van de filosofie van Aristoteles in de theologie. Hij was een pionier in het systematiseren van de theologie en het toepassen van Aristotelische methoden op de studie van de openbaring, wat leidde tot de scholastieke traditie die de basis vormde voor de ontwikkeling van de katholieke theologie zoals die nu bekend is[^1][^3].
Zijn werk heeft de weg vrijgemaakt voor zijn leerling, Thomas van Aquino, die de harmonie tussen geloof en rede verder heeft uitgewerkt. Thomas toonde aan dat er een natuurlijke samenhang bestaat tussen de christelijke geloofsovertuigingen en de rede, wat cruciaal was in een tijd waarin deze twee vaak als tegenstrijdig werden gezien[^5][^8]. Albert’s acceptatie van Aristoteles’ denken was een culturele revolutie in zijn tijd, en hij droeg bij aan de ontwikkeling van een autonome filosofie die losstond van de theologie, maar toch met de waarheid verbonden was[^4].
Bovendien wordt Albert de Grote erkend als de patroonheilige van natuurwetenschappers vanwege zijn significante bijdragen aan de studie van de natuurlijke wereld. Hij benadrukte het belang van observatie en experimentatie in verschillende wetenschappelijke disciplines, zoals biologie, chemie en astronomie, en toonde aan dat geloof en rede compatibel zijn[^2]. Deze benadering heeft de basis gelegd voor de moderne wetenschappelijke methode binnen een theologisch kader[^2].
Samenvattend, Albert de Grote’s belangrijkste bijdragen aan het leven van de Kerk omvatten zijn systematisering van de theologie, de integratie van Aristotelische filosofie, en zijn rol in het bevorderen van de compatibiliteit tussen geloof en rede, wat een blijvende invloed heeft gehad op de ontwikkeling van de katholieke leer en de wetenschap.
In deze aflevering van Biofides reflecteert Vincent Kemme over diverse aspecten van het klimaatvraagstuk en de conferentie die dezer dagen in Bakoe wordt gehouden. Hoe zit het met de wetenschappelijke onderbouwing van de aannames die aan de conferentie ten grondslag liggen. Wat te denken van de economische en politieke kant van het klimaatprobleem? Welke gedachten kunnen we er vanuit het geloof van de Kerk er op na houden, in termen van rentmeesterschap en mondiale solidariteit?
Vincent tracht een genuanceerd beeld te scheppen, dat niet valt voor het wetenschappelijk omstreden, van elke hoop ontdane ‘klimaat-alarmisme’ dat de media ons vaak voorhouden, en tegelijk positief oordeelt over de manier waarop de mensheid haar rentmeesterschap over de Schepping, ook door middel van dergelijke conferenties, vorm kan geven.
Uitzendtijd: vrijdag 15 november 2024 om 10:15 en 22:15 uur
In onze uitzending van 1 november 2024 bij Radio Maria Nederland behandelen wij het thema ‘leven’ bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Per presidentskandidaat bespraken we twee bio-ethische kwesties en de manier waarop de betreffende kandidaat daar over denkt.
Voor Donald Trump zijn dat:
IVF ‘is’ bevruchting
Uitzonderingen op abortus
Voor Kamala Harris:
vrouwen en ‘het recht om te beslissen over hun lichaam’
‘Genderbevestigende zorg’
Luister hier live: vrijdag 1 november om 10:15 en 22:15 uur.
Biofides geeft geen stemadvies. Als Nederlander of Vlaming kunt u hoogstwaarschijnlijk ook niet kiezen, tenzij u in de VS woont of tevens Amerikaans staatsburger bent. Met deze bijdrage willen we slechts helpen over bepaalde bio-ethische thema’s in de politiek na te denken. Men trekke vervolgens zelf zijn of haar conclusies, beseffende dat:
er in de VS maar uit twee politici gekozen kan worden;
dat een keuze voor een bepaalde politicus vaak ‘een keuze voor het minste kwaad’ inhoudt.
Op zijn terugreis van Zuid-Oost Azië vergeleek paus Franciscus de beide presidentskandidaten van Amerika en zei dat ze beiden ’tegen het leven’ zijn: de één is voor abortus, de ander tegen migratie. Maar zijn die twee wel te vergelijken? Is het tweede niet ‘minder kwaad’ dan het eerst? Moeten we dan niet kiezen voor het mindere kwaad?
Het nieuwe werkjaar is begonnen: hier de eerste uitzending van Biofides in 2024-2025 bij Radio Maria Nederland: over het apostolaat dat in 2009 begon en waarin biologie en geloof met elkaar geconfronteerd worden: de grote vragen, filosofisch en ethisch, waar we voor staan.
De vraag naar de menselijke natuur: centraal thema dat iun alle mogelijke thema’s, van ‘evolutie & schepping’ tot ‘seksualiteit & vruchtbaarheid’, ‘het menselijke embryo’, ‘levenseinde’ en zelfs ‘humane ecologie’ opduikt. Eens in de twee weken op vrijdag om 10.15 uur of online, wanneer u maar wenst:
Getuigenissen en ervaringen, binnenkort een realiteit, ook in Frankrijk? Terwijl de euthanasiewet in Frankrijk vorm krijgt, is de ‘Association Familiale Catholiques’ (AFC) naar België gegaan om te luisteren naar de uiteenlopende stemmen. Degenen die euthanasie en de gevolgen ervan aan de kaak stellen. Ontdek aan de hand van getuigenissen en aangrijpende ervaringen wat er echt op het spel staat in gezinnen. Het verborgen lijden van euthanasie, of hoe euthanasie het lijden afwentelt op naasten en zorgverleners. Een CNAFC-productie (Nationale Confederatie van Katholieke Gezinsverenigingen) dankzij de steun van haar weldoeners. Geschreven en geregisseerd door Benoît Hautier Filmen en monteren door Owlview Production
Vorig jaar werkte Biofides mee aan de publicatie van een artikel in het Amerikaanse katholieke medische tijdschrift ‘The Linacre Quarterly‘. Het werd ingegeven door een boek gepubliceerd door de Pauselijke Academie voor het Leven, “Etica Teologica Della Vita” (Theologische ethiek van het leven), gepubliceerd in 2022, waarin de katholieke leer over menselijke seksualiteit en vruchtbaarheid in twijfel werd getrokken. De Australischean Katholieke Medische Vereniging nam het initiatief om een antwoord te formuleren. In onze adviserende rol voor de Wereldfederatie van Katholieke Medischve Verenigingen (FIAMC) mochten wij een rol spelen bij de totstandkoming van deze tekst. Hier is een samenvatting van het artikel.
Ik had de eer om op zondag 21 april dit jaar, te mogen spreken, aan het begin van de Mars voor het Leven 2024 te Brussel. Ik ben oud-leraar biologie uit Nederland en gaf onder meer les, hier in Brussel aan de Europese Scholen en in het Vlaamse onderwijs. Tijdens mijn studie in Nederland ontdekte ik ‘dat God bestaat’. Dat wist ik tot mijn 23e niet echt. Daarom studeerde ik later, hier in Brussel, ook theologie, filosofie en bio-ethiek, om te begrijpen, als bioloog, hoe biologie en geloof samenhangen en waarom abortus bijvoorbeeld geen goed idee is. Vijftien jaar geleden ben ik begonnen met ‘Biofides’, een apostolaat voor biologie en geloof. Daar beantwoord ik de grote vragen over het leven, waaronder de bio-ethische vragen waarmee we allemaal geconfronteerd worden.
Onlangs publiceerde het Vaticaan een document over de ‘oneindige waardigheid’ van de mens.
Op 19 april 2024, tijdens het tweewekelijkse programma van Biofides bij Radio Maria Nederland, gingen we in op de inhoud van deze belangrijke kerkelijke tekst, maar dan vanuit ons gezichtspunt: de mens als ‘biologische soort’ in relatie tot andere leven op aarde. Die mens heeft een specifieke ‘natuur’, met vrijheid en verantwoordelijkheid, rede en met geloof, wat maakt dat de menselijke waardigheid met niets anders in dit universum te vergelijken is. Die ‘ontologische waardigheid’, die de mens ontleent aan zijn mens-zijn, ontleent hij uiteindelijk aan zijn ‘geschapen zijn naar Gods beeld en gelijkenis’ en kan hem niet ontnomen worden door wie of wat dan ook. Ook het ongeboren kind, de psychiatrische, comateuze of terminale patiënt, de seriemoordenaar, de werkeloze of in armoede levende mens behoudt zijn (of haar) ‘intrinsieke waardigheid’, ook als laten zijn (haar) morele (zin doen en laten), sociale of existentiële waardigheid (relaties, levensomstandigheden) te wensen over.
